Giresun İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü tarafından, kamu kurum ve kuruluşlarına “Yardım Toplama ve İktisadi Satış İşlemleri”  konulu bir uyarı yazısı gönderildi.

Vali Harun Sarıfakıoğulları imzasıyla kamu kurum ve kuruluşları ile kaymakamlıklara gönderilen yazılı talimatta şu ifadelere yer verildi;

“Son günlerde Valiliğime gelen ihbar ve şikayetlerden,  ilimizde halkın yoğun olarak bulunduğu meydan ve caddelerde, ayrıca ilçelerde ve bağlı yerleşim yerlerinde engellilere, kanser hastalarına, lösemili çocuklara,  şehit ve gazi yakınlarına yardım adı altında usulsüz olarak gazete, dergi,  boyama kitabı, kalem vb. ürün satışı yapıldığı,  zaman zaman kamu kurum ve kuruluşları, kamuoyu tarafından bilinen dernek veya vakıfların adı kullanılarak duygu sömürüsü yapıldığı ve insanların taciz boyutuna varacak şekilde rahatsız edildiği, anlaşılmaktadır.

Bu ihbar ve şikâyetler üzerine yapılan tespitlerden;  bu tür faaliyetlerin genellikle merkezi ilimiz dışında bulunan derneklerin bünyesinde kurulan iktisadi işletmeler tarafından ya da yalnızca bu amaçla kurulmuş iktisadi işletmeler vasıtasıyla gerçekleştirildiği, toplumumuzda var olan yardımlaşma duygusunun ve söz konusu kesimlere yönelik hassasiyetin sömürülerek gelir elde edildiği,  satış görevlilerinin üzerinde sembolik ve göstermelik olarak birkaç dergi, boyama kitabı ve (güncelliği bulunmayan) gazete vb. bulunduğu, tahsil edilen gelire karşılık belge düzenlenmediği ya da perakende satış fişi düzenlenmekle birlikte satışa konu olan ürünlerin genellikle verilmediği, anlaşılmaktadır.

Derneklerin 2860 Sayılı Kanun kapsamında yürüttükleri yardım toplama faaliyetleri ile iktisadi işletme faaliyetleri kamuoyunda sık sık karıştırıldığından, tereddütlerin giderilmesi amacıyla aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.

— Derneklerin tüzüklerinde belirtilen amaçları gerçekleştirmek amacıyla iktisadi işletme kurmalarında ve işletmelerinde yasal bir engel bulunmamakla birlikte, iktisadi işletme faaliyetlerinin mevzuatta belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. 

Bu çerçevede gerçek veya tüzel kişilerin kapıdan satış yöntemiyle yapılan ticari faaliyetlerinde; vergi mükellefiyetinin tesis edilmesi, çalışanlarının sigorta ve vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesi,  yapılan satış karşılığında fatura veya fiş verilmesi, basın savcılığına bildirim yapılmış olması ve işyeri dışında satış yetki belgesinin olması, gerekmektedir.

—Yardım toplama faaliyetleri ise; 2860 sayılı Yardım Toplama Kanun hükümleri kapsamında izne tabi faaliyetler arasında yer almaktadır. 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu çerçevesinde;  “Kamu yararına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurumlar, vakıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergilerin yardım toplayabildiği,  faaliyetin yürütüleceği alana göre Vali veya Kaymakam tarafından verilen izne müteakip yardım toplama faaliyetinde görev alanlara “Yardım Toplama Kimlik Belgesi” düzenlendiği,

Kolluk kuvvetlerince izinsiz yardım toplamanın tespiti halinde faaliyetin men edilerek izinsiz toplanan mal ve paralara el konularak mülkiyetinin kamuya geçirileceği ve ilgilileri hakkında kovuşturma yapılacağı, hüküm altına alınmıştır. 

         Yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler çerçevesinde;

1. Gerçek veya tüzel kişiliklerin iktisadi işletmeler aracılığıyla satış yapması halinde 5 nci paragrafta sayılan hususların yerine getirilip getirilmediğinin tespit edilmesi, aksi halinde ilgili  kuruma bildirilmesi, (Ör: Vergi yönünden Defterdarlık/Mal Müdürlükleri vb)
2. Mal veya hizmet satmak için vatandaşın rahatsız edilmesi halinde kolluk veya belediye zabıta görevlilerince idari işlem yapılması,  
3. Yapılan faaliyetin ticari bir faaliyet olarak değil de ticareti kullanarak izinsiz yardım toplandığının tespiti halinde ise;

2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu hükümlerine göre güvenlik görevlilerince faaliyetin derhal men edilerek bu tür faaliyetlere izin verilmemesi, 

Konu hakkında yapılan tespit tutanaklarında “yardım yapılması” ifadelerinin de belirtilerek tutanak ile el konulan para ve malların 2860 sayılı Kanun kapsamında gereği yapılmak üzere il ve ilçe sivil toplumla ilişkiler birimlerine gönderilmesini, 

4. Satış yapan kişilerin Valilik veya kaymakamlıklara dilekçe vererek kendilerine ticari satış izni verilmesini istedikleri, bu dilekçelerde havale imzalarını(paraflarını) kendilerine yardım toplama izni verildiği şeklinde üçüncü kişilere yansıtarak faaliyetlerine itibar kazandırmaya çalıştıkları, Kurumumuzun derneklerin iktisadi işletmelerine veya temsilcilerine satış izni vermesi gibi bir görevi olmadığı ve izinsiz yardım toplama faaliyetine imkan tanınmasına yardımcı olmak anlamına geleceğinden,  dilekçelerin başka bir kuruma havale edilmesi halinde ilgili kuruma doğrudan gönderilmesine hassasiyet gösterilmesi,

Uygulamaların yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde yapılarak herhangi bir aksaklığa ve   suistimale meydan verilmemesi hususunda, bilgi ve gereğini rica ederim.”